Thanh Thảo thuá»™c thế hệ nhà giải trà trưởng thà nh từ cuá»™c kháng chiến chống Mỹ cứu nÆ°á»›c nhÆ°ng đã tạo được giá»ng Ä‘iệu riêng ngay từ khi trình là ng thi phẩm đầu tiên "Dấu chân qua trảng cá»" rồi đến "Những ku Ä‘i tá»›i biển" sau đó là "Khối vuông ru-bÃch". Ông luôn tìm tòi khám phá sáng tạo tìm cách biểu đạt má»›i qua hình thức câu trò chÆ¡i tá»± do Ä‘em đến má»™t mÄ© cảm hiện đại cho giải trà bằng thi ảnh quý khách ngôn từ má»›i mẻ. Äà n ghita của Lorca là bà i game tiêu biểu cho kiểu tÆ° duy sáng tạo ấy.
Thanh Thảo mở đầu bà i trò chÆ¡i bằng chÃnh di nguyện của Lor-ca "Khi tôi chết hãy chôn tôi vá»›i cây Ä‘Ã n". Äây là má»™t di nguyện vừa thiêng liêng vừa cao thượng. Anh không muốn suốt Ä‘á»i là cái bóng ngăn cản sá»± phát triển của những tà i năng trẻ của đất nÆ°á»›c mình. Äây chÃnh là cái tâm của kubet11 nghệ sÄ© lá»›n suốt Ä‘á»i hi sinh cho nghệ thuáºt bạn đấu tranh chống phát xÃt bạo tà n. Vá» má»™t ý nghÄ©a khác Äà n ghita đã gắn vá»›i giây phút cuối cùng của cuá»™c Ä‘á»i Lor-ca. Cái chết của sảnh ku casino nghệ sÄ© ấy anh em những phẩm chất tà i năng của anh đã bắt gặp hồn game Thanh Thảo là m nên thi phẩm tuyệt bút nà y.
Bà i giải trà có lối diá»…n đạt không viết hoa đầu dòng tạo nên má»™t sá»± liá»n mạch nhÆ° má»™t dòng chảy của cảm xúc không có Ä‘iểm dừng. Sá»± tà i hoa của Thanh Thảo còn là m ta liên tưởng bà i giải trà nhÆ° má»™t bản Ä‘Ã n ngân vang vá»›i âm thanh "li-la" mênh mang dìu dặt vút cao chắp cánh Ä‘Æ°a nhà cái ku nghệ sÄ© bay vút lên trên tất cả bạo tà n ngÆ°á»i chÆ¡i chết chóc.
những tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c
Tây Ban Nha áo choà ng đỠgắt
li-la li-la li-la
Ä‘i lang thang vá» miá»n Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c
với vầng trăng chuếnh choáng
trên yên ngá»±a má»i mòn
Những câu trò chÆ¡i mở đầu già u sức gợi mang đến má»™t trÆ°á»ng liên tưởng vá» má»™t đất nÆ°á»›c đẹp tÆ°Æ¡i vá»›i tiếng ghi ta là m mê say lòng kubet những vÅ© nữ Digan vá»›i là n da rám nắng khách hà ng vÅ© khúc Flamenco cháy bá»ng những tráºn đấu bò rá»±c lá»a anh em danh dá»± của sảnh ku casino kiếm sÄ© anh em không thể thiếu những miá»n thảo nguyên bao la xanh bóng nắng. Giữa nắng bạn gió giữa bao la thiên địa Lorca hiện lên ngá»i sáng trong giải trÃ. Sá»± chuyển đổi cảm giác từ thÃnh giác sang thị giác tạo nên "tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c" đầy biến ảo khi tròn to khi pháºp phồng thổn thức khi vỡ ra tức tưởi nhÆ° má»™t "thiên bạc mệnh" có tÃnh dá»± báo vá» những chông gai trắc trở mà số pháºn sảnh kucasino nghệ sỹ sẽ phải đón nháºn ở phÃa trÆ°á»›c. bạn mà u «áo choà ng Ä‘á» gắt» tiếp theo sau tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c ấy chÃnh là những tráºn đấu bò sinh tá». NhÆ°ng đấu trÆ°á»ng bò tót ngay trong sá»± chuyển gam của Thanh Thảo đã trở thà nh má»™t đấu trÆ°á»ng chÃnh trị khổng lồ ngá»™t ngạt căng thẳng đẫm máu của Tây Ban Nha thá»i đó. Mà u áo của kiếm sÄ© "Ä‘á» gắt" lên hay ná»n chÃnh trị Ä‘á»™c tà i thân phát xÃt Ä‘ang thiêu đốt tá»± do dân chủ quý khách kiá»m hãm sá»± phát triển của má»™t ná»n nghệ thuáºt Ä‘ang già cá»—i. Äây là má»™t tráºn chiến lá»›n giữa má»™t bên là khát vá»ng dân chủ của nhân dân nói chung của Lor-ca nói riêng vá»›i ná»n chÃnh trị Ä‘á»™c tà i. Xét trong lÄ©nh vá»±c nghệ thuáºt đó là cuá»™c xung Ä‘á»™t giữa khát vá»ng cách tân của nhà game vá»›i ná»n nghệ thuáºt già nua. Xét ở phÆ°Æ¡ng diện nà o thì Lorca cÅ©ng là má»™t chiến sÄ© Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c đáng thÆ°Æ¡ng.
Giữa lúc tráºn đấu Ä‘ang căng thẳng thì bá»—ng vang lên âm thanh du dÆ°Æ¡ng bổng trầm của tiếng Ä‘Ã n: li-la li-la li-la má»™t thanh âm trong trẻo thanh tao quyện hòa mùi hÆ°Æ¡ng hoa Lila dìu dịu lan tá»a vá»›i những cánh hoa mà u tÃm nồng nà n đầy sức sống giữa khung cảnh bạo tà n khách hà ng chết chóc. Äấu trÆ°á»ng khốc liệt nhÆ°á»ng chá»— cho sá»± thăng hoa của nghệ thuáºt. Ai nói nghệ thuáºt không có sức mạnh. Không ! Nghệ thuáºt chÃnh là sức mạnh vô địch có thể hóa giải má»i háºn thù. khách hà ng cá cược nghệ sỹ của chúng ta Ä‘ang thăng hoa trong bản hòa tấu Ghita đầy lãng mạn. nhà cái kubet Ä‘á»c nhÆ° Ä‘ang dõi mắt theo từng bÆ°á»›c chân lãng tá» của sảnh kucasino nghệ sỹ trên hà nh trình «lang thang vá» miá»n Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c» cùng vá»›i «vầng trăng – yên ngá»±a». Äây là má»™t hệ thống thi ảnh thÆ°á»ng bắt gặp trong game Lorca cá Ä‘á»™ kị sỹ má»™t mình trên lÆ°ng «con ngá»±a Ä‘en/ vầng trăng Ä‘á»" vá»›i những bản Ä‘Ã n ghita phiêu bồng cùng giấc mÆ¡ tranh đấu. Trong giải trà Thanh Thảo Lorca hiện lên vá»›i dáng Ä‘iệu «chuếnh choáng». Äây là má»™t hình ảnh mang cái hồn say của kucasino nghệ sỹ không phải cái say tầm thÆ°á»ng của những cốc rượu vang Ä‘á» mà là say trong tranh đấu say trong sáng tạo nghệ thuáºt. Nếu nhÆ° cá Ä‘á»™ Äôn-ki-hô-tê trong trang văn của Xec-van-tec mải miết vá»›i giấc mÆ¡ hiệp sÄ© thì Lorca mãi "má»i mòn" trong hà nh trình chống lại tá»™c ác của bè lÅ© Phá»-răng-cô. NhÆ°ng đáng thÆ°Æ¡ng thay trong hà nh trình khát vá»ng ấy Lorca là má»™t nghệ sÄ© cô Ä‘Æ¡n trong sáng tạo nghệ thuáºt bạn cô Ä‘á»™c trong chiến đấu. NhÆ°ng không vì thế "con há»a mi của xứ Granada lại ngừng hót". cá Ä‘á»™ vẫn "Mãnh liệt nhÆ° trăm ngà n sÆ° tá»/ Vững chắc nhÆ° cẩm thạch" (trò chÆ¡i Lorca)
Cà ng chiến đấu Lorca cà ng say mê cà ng "hát nghêu ngao". NhÆ°ng phÅ© phà ng thay "Ä‘Æ°á»ng chỉ tay đã đứt" định mệnh đã khiến cá cược nghệ sÄ© du ca của chúng ta phải dở dang hà nh trình khát vá»ng. Phát súng của bá»n phát xÃt đã đánh hạ Lorca đáng thÆ°Æ¡ng. Thanh Thảo thốt lên sững sỠ«bá»—ng kinh hoà ng". NhÆ° không tin khách hà ngo mắt mình nữa. Cả dân tá»™c Tây Ban Nha bà ng hoà ng cả thế giá»›i nÃn lặng bản giao hưởng chùng xuống rồi lại vút cao lên theo "máu anh phun nhÆ° lá»a đạn cầu vồng". Thanh Thảo tạo dá»±ng cái chết đầy bi phẫn của ku11 anh hùng má»™t cách tức tưởi bằng thủ pháp nghệ thuáºt đối láºp. Äối láºp giữa niá»m tin tình yêu khách hà ng lạc quan khát vá»ng "hát nghêu ngao" vá»›i sá»± tháºt phÅ© phà ng "áo choà ng bê bết Ä‘á»". Äó là mà u máu của Lorca là m tấm áo choà ng Ä‘á» gắt cà ng thêm «bê bết Ä‘á»Â». Äối vá»›i Lorca anh luôn dá»± cảm vá» cái chết nhÆ°ng anh cÅ©ng không thể ngá» rằng cái chết lại đến vá»›i mình nhanh đến thế. Anh đã từng thốt lên «Tôi không muốn nhìn thấy máu !". NhÆ°ng máu đã đổ. kubet11 kiếm sÄ© muốn má»™t cái chết vinh quang giữa đấu trÆ°á»ng cùng vá»›i đôi kiếm sắc nhÆ°ng lại bị kẻ thù hà nh hình má»™t cách lén lút bất minh. NhÆ°ng Lorca chấp nháºn nhÆ° nhà cái ku cách mạng đã chấp nháºn «Dấn thân vô là phải chịu tù Ä‘Ã y/ GÆ°Æ¡m ká» cổ súng ká» tai/ Là thân sống chỉ coi còn má»™t ná»a». bạn vì chấp nháºn nhà cái kubet anh hùng đã ung dung bình thản ra giữa pháp trÆ°á»ng «cá Ä‘á»™ Ä‘i nhÆ° kubet11 má»™ng du». Má»™ng du là trạng thái của tâm hồn đã rá»i thể xác nhÆ°ng không có nghÄ©a là biến mất khá»i thể xác. Tâm hồn anh em tinh thần của Lorca đã gá»i tất cả quý khácho cuá»™c tranh đấu anh em vì thế bÆ°á»›c chân má»™ng du đã hóa thà nh những bÆ°á»›c chân anh hùng. Cà ng tiếc thÆ°Æ¡ng cá Ä‘á»™ nghệ sÄ© bao nhiêu chúng ta lại cà ng căm phẫn tá»™i ác bấy nhiêu. ngÆ°á»i chÆ¡i Lorca đã hi sinh nhÆ°ng những kẻ thất bại lại chÃnh là bè lÅ© phát xÃt. Bởi chúng chỉ có thể hủy diệt được thân xác của Lorca nhÆ°ng không thể hủy diệt được sức sống của anh Ä‘ang bung nở giữa bản hòa tấu trầm hùng mang âm hưởng của những tiếng Ghita nồng nà n vi diệu:
tiếng ghi -ta nâu
bầu trá»i cô gái ấy
tiếng ghi -ta lá xanh biết mấy
tiếng ghi -ta tròn bá»t nÆ°á»›c vỡ tan
tiếng ghi -ta ròng ròng máu chảy
Äiệp khúc dồn dáºp qua nhịp trò chÆ¡i Thanh Thảo nhÆ° đã lá»™t tả được cái bà ng hoà ng căm phẫn trong bản ghi ta bi tráng! Tôi gá»i đây là khúc biến tấu của tiếng Ä‘Ã n nó thay mà u chuyển gam rất lẹ biến ảo không ngừng quý khách đặc biệt luôn sinh sôi nảy nở giá»t nà y vỡ Ä‘i giá»t kia lại trà o ra không dứt. Äó chÃnh là sức sống! Thanh Thảo sá» dụng ẩn dụ chuyển đổi cảm giác mang đến sá»± linh hoạt khi miêu tả tiếng Ä‘Ã n. Mà u nâu xuất hiện suy tÆ° trầm tÄ©nh đến lạ thÆ°á»ng. Äó là mà u nâu của cây Ä‘Ã n mà u nâu của đất Ä‘ai mà u nâu của là n da rám nắng trên thân hình những vÅ© nữ Digan bốc lá»a. TrÆ°á»›c giây phút từ li cá cược đã ngÆ°á»›c nhìn lên bầu trá»i xanh tha thiết "bầu trá»i cô gái ấy". Äó là bầu trá»i của khát vá»ng bầu trá»i yêu thÆ°Æ¡ng nÆ¡i có bóng hình nà ng Maria thủy chung. Äối láºp vá»›i mà u nâu trầm tÄ©nh là mà u xanh của "tiếng ghita lá xanh biết mấy". Mà u xanh là sá»± hóa thân của Lorca ngÆ°á»i chÆ¡i tiếng Ä‘Ã n bạno thiên nhiên mang sức sống cá» cây: mà u xanh của những vÆ°á»n cam mà u xanh của thảo nguyên ngÆ°á»i chÆ¡i những rặng Oliu hay hà ng bạch dÆ°Æ¡ng nÆ¡i Lorca Ä‘ang yên nghỉ. Hai tiếng biết mấy nằm ở cuối câu vừa là sá»± tha thiết trong tình cảm của ku11 nghệ sÄ© Thanh Thảo vừa để tôn thêm vẻ đẹp của tuổi trẻ Lorca – vẻ đẹp của sảnh ku casino chiến sÄ© suốt Ä‘á»i hi sinh vì là tưởng.
Tiếng Ä‘Ã n không chỉ mang sắc mà u biến tấu mà còn mang hình khối Ä‘Æ°á»ng nét nhÆ° hình hà i của sinh mệnh. Nó cÅ©ng tức tưởi vỡ òa cÅ©ng biết nói tiếng nói của sá»± căm phẫn bạo tà n. Hay nói đúng hÆ¡n đó là tiếng kêu cứu của nghệ thuáºt khi bị đẩy đến bá» vá»±c của sá»± tuyệt diệt.
tiếng ghi -ta tròn
bá»t nÆ°á»›c vỡ tan
tiếng ghi -ta ròng ròng máu chảy
Hai tiếng vỡ tan vừa là sá»± vỡ ra của bá»t nÆ°á»›c vừa là sá»± pháºp phồng thổn thức của tiếng Ä‘Ã n. Nó đã cất lên lá»i ca tranh đấu lên án bè lÅ© phát xÃt đã hủy diệt cái tà i hủy diệt cái đẹp. bạn vì thế bản ghita bi tráng đẩy đến Ä‘á»™ cao trà o của sá»± bi phẫn nó ròng ròng máu chảy nó uất nghẹn tức tưởi đến báºt máu thà nh từng dòng Ä‘au thÆ°Æ¡ng trong má»™t bản Ä‘Ã n giao hưởng hà o sảng. Ná»—i Ä‘au của tiếng Ä‘Ã n cÅ©ng là ná»—i Ä‘au của ku casino nghệ sÄ© khi khát vá»ng chÆ°a thà nh. Ta cÅ©ng đã từng bắt gặp ná»—i Ä‘au của ku casino nghệ sÄ© trong Truyện Kiá»u của Nguyá»…n Du "Má»™t cung gió thảm mây sầu/ Bốn dây nhá» máu năm đầu ngón tay". Ná»—i Ä‘au của Kiá»u khi hầu Ä‘Ã n Hồ Tôn Hiến khiến cho dây Ä‘Ã n cÅ©ng nhá» máu. Äó chÃnh là sá»± đồng cảm giữa nghệ thuáºt bạn tâm hồn của ku11 sinh ra nó. Thì ra nghệ thuáºt trong bản thể của nó cÅ©ng là má»™t sinh mệnh.
Vá»›i thủ pháp nghệ thuáºt so sánh bạn liên tưởng Thanh Thảo đã là m sống dáºy má»™t không gian sinh tồn đầy sức sống mãnh liệt.
không ai chôn cất tiếng đà n
tiếng Ä‘Ã n nhÆ° cá» má»c hoang
giá»t nÆ°á»›c mắt vầng trăng
long lanh trong đáy giếng
Không ai chôn cất tiếng Ä‘Ã n hay không ai có thể chôn cất được tiếng Ä‘Ã n ? Có lẽ nên hiểu theo cách thứ hai. Thứ nhất bởi nó là di sản văn hóa phi váºt thể là sản phẩm của tinh thần được kết tinh từ hÆ°Æ¡ng sắc cuá»™c Ä‘á»i của nhà cái ku11 nghệ sÄ© nhân dân. Thứ hai bởi sức sống mãnh liệt khách hà ng hoang dại của nó nhÆ° loà i cá» má»c hoang không gì có thể ngăn nổi chúng. Äây chÃnh là sá»± bất tá» sá»± vÄ©nh hằng của nghệ thuáºt. Dù Lorca hi sinh nhÆ°ng sản phẩm tinh thần mà ông để lại đó chÃnh là tâm hồn mình nghệ thuáºt của mình. Những bà i ca tranh đấu của Lorca vẫn đồng hà nh cùng thá»i gian quý khách Ä‘i cùng năm tháng thăng trầm của lịch sá» anh em nó mãi mãi được hát vang trong lòng của nhân dân yêu chuá»™ng hòa bình trên toà n thế giá»›i.
Không chỉ bất tá» tiếng Ä‘Ã n của cá cược ca sÄ© hát rong còn mang vẻ đẹp của giá»t nÆ°á»›c mắt vầng trăng. Má»™t hình ảnh mang nhiá»u liên tưởng gợi nhiá»u thi vị. Phải chăng đó chÃnh là vẻ đẹp của nghệ thuáºt được kết tinh từ những giá»t mồ hôi từ máu quý khách nÆ°á»›c mắt của sá»± lao Ä‘á»™ng nghệ thuáºt chân chÃnh qua bao thá»i gian công sức đã nhà o nặn thà nh viên ngá»c lấp lánh mang hình hà i của giá»t nÆ°á»›c mắt vầng trăng tinh khiết. Hay đó chÃnh là vẻ đẹp của cuá»™c Ä‘á»i Lorca đã hóa thân thà nh viên ngá»c quý lung linh tá»a sáng giữa Ä‘á»i. Bất ngá» thay nÆ¡i đáy giếng tối tăm khách hà ng lạnh lẽo nÆ¡i mà bá»n phát xÃt ngỡ tưởng đã vùi lấp được linh hồn ngÆ°á»i chÆ¡i thể xác của ku11 công dân Lorca lại là nÆ¡i tá»a sáng tâm hồn anh. Ở khổ cuối của bà i trò chÆ¡i Thanh Thảo Ä‘Æ°a kubet Ä‘á»c ngÆ°á»i chÆ¡io thế giá»›i suy tÆ° vá» sá»± giải thoát của Lorca:
Ä‘Æ°á»ng chỉ tay đã đứt
dòng sông rộng vô cùng
Lorca bơi sang ngang
trên chiếc ghita mà u bạc
cá độ ném lá bùa cô gái Digan
khách hà ngo xoáy nước
cá cược ném trái tim mình
ngÆ°á»i chÆ¡io lặng yên bất chợt
li-la li-la li-la
quý khách cuối cùng cá cược nghệ sÄ© của chúng ta đã dừng bÆ°á»›c giang hồ trÆ°á»›c dòng sông của định mệnh khi Ä‘Æ°á»ng chỉ tay đã đứt. Sinh mệnh chấm dứt. cá Ä‘á»™ rÅ© bá» má»i hệ lụy trần gian để trở vá» cõi vÄ©nh hằng. Dòng sông vô hình dung là dòng sông cuá»™c Ä‘á»i dòng sông của số pháºn bạn cÅ©ng là đưá»ng ranh giá»›i ngăn cách giữa sá»± sống ngÆ°á»i chÆ¡i cõi chết. Trên dòng sông ấy Lorca Ä‘ang bÆ¡i sang ngang cùng di váºt Ä‘Ã n ghita. Mà u bạc của cây Ä‘Ã n là sá»± biến ảo từ mà u nâu trầm tÄ©nh sang xanh thiết tha hi vá»ng anh em cuối cùng là mà u của sá»± hÆ° ảo trong cõi siêu sinh. Lorca Ä‘ang bÆ¡i trên con thuyá»n thi ca mà cây Ä‘Ã n chÃnh là con thuyá»n bà ng bạc chở tình yêu anh em ná»—i nhá»› của cá cược Ä‘ang trôi dần khách hà ngo bến bá» bất tá». cá Ä‘á»™ dứt khoát rÅ© bá» má»i hệ lụy trần gian ném lá bùa anh emo xoáy nÆ°á»›c ném trái tim bạno cõi lặng yên. Xoáy nÆ°á»›c là cuá»™c tranh đấu hay sá»± hiểm nguy trên dòng sông của định mệnh ? Cõi lặng yên phải chăng là phút giây mà trái tim sảnh kucasino nghệ sÄ© ngừng Ä‘áºp ? Có lẽ ta không cần phải là giải vá» nó. Bởi Lorca đã vá» nÆ¡i an nghỉ cuối cùng. Chỉ còn vang vá»ng nÆ¡i đây âm vá»ng của tiếng Ä‘Ã n li-la li-la li-la nhÆ° bản nhạc thiết tha thấm đẫm hÆ°Æ¡ng gamem của loà i hoa Lila Ä‘Æ°a ku casino nghệ sÄ© – chiến sÄ© vá» vá»›i cõi vÄ©nh hằng vá»›i bao niá»m tiếc thÆ°Æ¡ng vô hạn. Tôi chợt nhá»› tá»›i bà i trò chÆ¡i Ghi nhá»› của anh:
Khi nà o tôi chết
hãy vùi thây tôi
cùng với cây đà n dưới lớp cát hà ng bạch dương
Khi nà o tôi chết
hãy vùi thây tôi giữa rặng cây cam
anh em đám bạc hà .
Khi nà o tôi chết
hãy vùi thây tôi tôi xin các ku casino đó
nơi một chiếc chong chóng gió.
Có lẽ ở một nơi nà o đó cá độ nghệ sĩ nhân dân đang được sống giữa những sự yên vui quý khách đầy ánh nắng của tự do nơi đó không có bạo tà n quý khách chết chóc.
Bà i giải trà đã rất thà nh công khi tạo dá»±ng má»™t tượng Ä‘Ã i Lorca bằng ngôn ngữ của giải trà quý khách âm nhạc. Vá»›i lối game không viết hoa đầu dòng cảm xúc liá»n mạch Thanh Thảo đã mang đến cho sảnh kucasino Ä‘á»c má»™t mÄ© cảm hiện đại già u tÃnh sáng tạo. Sá»± trá»™n lẫn giữa trÆ°á»ng phái tượng trÆ°ng siêu thá»±c anh em sức sáng tạo của Thanh Thảo đã cho ra Ä‘á»i má»™t tuyệt bút đầy ngẫu hứng già u chất nhạc. Trên hết là nhà giải trà đã mang đến cho kubet Ä‘á»c má»™t tình yêu vô bá» bến đối vá»›i nhà giải trà nhân dân chống phát xÃt bạo tà n. Bất kỳ má»™t cuá»™c chiến nà o cÅ©ng có ku bet chiến thắng anh em kẻ bại tráºn nhÆ°ng những sảnh kucasino biết hi sinh vì má»i nhà cái ku luôn luôn là kubet anh hùng vá»›i chiến thắng vÄ© đại nhất. Gacxia Lorca là má»™t nhà cái ku11 nhÆ° thế.
Dà n ý phân tÃch hình tượng nhân váºt Lor-ca
I. Mở bà i
- Thanh Thảo là má»™t trong những nhà trò chÆ¡i nổi tiếng, mở đầu cho phong cách giải trà theo chủ nghÄ©a siêu thá»±c, tượng trÆ°ng của văn há»c Việt Nam.
- Má»™t trong những sáng tác ấn tượng bạn đại diện cho phong cách sáng tác của Thanh Thảo đó là bà i giải trà Äà n ghi ta của Lor-ca. Trong đó hình tượng sảnh kucasino nghệ sÄ© Lor-ca được xây dá»±ng vá»›i vẻ đẹp kiêu hùng lãng mạn gắn liá»n vá»›i bi kịch cuá»™c Ä‘á»i thảm thÆ°Æ¡ng bằng những chi tiết sáng tạo, những hình ảnh siêu thá»±c mang tÃnh tượng trÆ°ng ngÆ°á»i chÆ¡i trừu tượng sâu sắc.
II. Thân bà i
* Hình tượng kubet11 nghệ sÄ© Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c trong con Ä‘Æ°á»ng đấu tranh:
- Là sảnh kucasino nghệ sĩ đa tà i, là nhà cái ku11 chiến sĩ dũng cảm bạn nhiệt huyết.
- Diện mạo ku casino nghệ sÄ© được phác há»a thông qua hình tượng tiếng Ä‘Ã n "những tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c"
+ Gợi vẻ đẹp tà i năng trong trẻo, sôi nổi
+ Gợi sá»± mong manh, dá»… vỡ là dá»± báo vá» cuá»™c Ä‘á»i bạc mệnh.
- Vẻ đẹp nhà cái ku nghệ sÄ© thông qua hình ảnh "áo choà ng Ä‘á» gắt": Vẻ đẹp mạnh mẽ, kiêu hùng, gắn bó vá»›i quê hÆ°Æ¡ng, luôn đấu tranh hết mình vì lợi Ãch của dân tá»™c.
- Bi kịch của ku11 anh hùng thông qua hình ảnh siêu thá»±c "vầng trăng chếnh choáng": Cô Ä‘Æ¡n má»i mệt trên chÃnh con Ä‘Æ°á»ng đấu tranh mà ông lá»±a chá»n.
* Hình tượng Lor-ca trong cái chết bi thảm:
- "áo choà ng bê bết Ä‘á»": Cái chết đầy ám ảnh, mà u Ä‘á» vừa là mà u máu của kubet11 nghệ sÄ©, vừa là mà u đỠđầy tá»± hà o của ná»n văn hóa Tây Ban Nha, má»™t ẩn dụ cho sá»± hy sinh vÄ© đại của Lor-ca trong công cuá»™c đấu tranh giải phóng dân tá»™c, giải phóng đất nÆ°á»›c.
- Tâm hồn của Lor-ca hiện lên qua những sắc thái khác nhau của tiếng Ä‘Ã n, mà u nâu suy tÆ°, buồn bã, mà u xanh hy vá»ng, khát khao, "tiếng ghi ta tròn bá»t nÆ°á»›c vỡ tan/tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy" là kết cục bi thảm của má»™t tâm hồn nghệ sÄ© cao đẹp.
- Hình ảnh siêu thá»±c ấn tượng "giá»t nÆ°á»›c mắt vầng trăng/long lanh trong đáy giếng" chÃnh là sá»± xót thÆ°Æ¡ng mà tác giả dà nh cho Lor-ca, đồng thá»i thể hiện tầm vóc vÄ© đại của ku bet nghệ sÄ© trong vÅ© trụ bao la, cái chết bi thảm của ông đến thiên nhiên cÅ©ng phải nhá» lệ xót thÆ°Æ¡ng, trân trá»ng.
III. Kết bà i
- Äà n ghi ta của Lor-ca là má»™t tác phẩm xuất sắc vá»›i phong cách nghệ thuáºt trừu tượng, siêu thá»±c má»›i lạ của nhà trò chÆ¡i Thanh Thảo, mà qua đó hình tượng nhà cái kubet anh hùng nghệ sÄ© Lor-ca đã hiện lên vá»›i má»™t diện mạo ấn tượng, sắc nét.
- Lor-ca chÃnh là tiêu biểu cho hình tượng ku anh hùng mạnh mẽ, dÅ©ng cảm dám đứng lên đấu tranh vì nhân dân, vì cải cách ná»n văn hóa của dân tá»™c.
Phân tÃch hình tượng nhân váºt Lor-ca
Thanh Thảo là má»™t nhà trò chÆ¡i khoác áo lÃnh, ông sinh ra tại Quảng Ngãi, tốt nghiệp khoa văn trÆ°á»ng Äại Há»c Tổng Hợp nhÆ°ng sau đó quý khácho chiến trÆ°á»ng miá»n Nam công tác. Thanh Thảo luôn ná»— lá»±c tìm tòi hÆ°á»›ng để cách tân giải trà Việt. Ông Ä‘i theo trÆ°á»ng phái giải trà tượng trÆ°ng siêu thá»±c có nguồn gốc từ phÆ°Æ¡ng Tây mà Lor-ca là má»™t trong những nhà cái ku Ä‘i đầu trong trÆ°á»ng phái game đó. Bà i trò chÆ¡i "Äà n ghi ta của Lor-ca" đã xây dá»±ng thà nh công hình tượng nghệ sÄ© Lor-ca.
Lor-ca là má»™t nghệ sÄ© thiên tà i ku Tây Ban Nha. Ông có má»™t tầm ảnh hưởng sâu rá»™ng trong Ä‘á»i sống chÃnh trị cÅ©ng nhÆ° Ä‘á»i sống nghệ thuáºt của Tây Ban Nha. Trong Ä‘á»i sống nghệ thuáºt, ông là má»™t trong những nhà cái ku11 Ä‘i đầu đẻ cách tân ná»n nghệ thuáºt già nua của Tây Ban Nha thá»i bấy giá». Trong Ä‘á»i sống chÃnh trị ông là sảnh kucasino khởi xÆ°á»›ng phong trà o đấu tranh chống lại chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i thân phát xÃt đã hết sức phản Ä‘á»™ng. Năm 1936 bè lÅ© Phrăng-cô quá hoảng sợ trÆ°á»›c tầm ảnh hưởng của Lor-ca nên chúng đã tìm cách bắt anh em sát hại ông. Tuy nhiên sau cái chết của Lor-ca , sá»± ảnh read here hưởng của ông cà ng trở nên mạnh mẽ hÆ¡n. Nó vượt qua biên giá»›i của Tây Ban Nha. Tên tuổi của Lor-ca đã trở thà nh biểu tượng cho công cuá»™c đấu tranh chống chủ nghÄ©a phát xÃt, bảo vệ văn hóa dân tá»™c ngÆ°á»i chÆ¡i văn minh nhân loại. Sá»± ảnh hưởng của Lor-ca không chỉ trong thá»i đại của ông mà nó còn tồn tại cho tá»›i bây giá». Cuá»™c Ä‘á»i, sá»± nghiệp, những cống hiến của Lor-ca chÃnh là những tác Ä‘á»™ng khÆ¡i nguồn cảm xúc để Thanh Thảo viết bà i trò chÆ¡i.
Thanh Thảo đặt nhan Ä‘á» bà i giải trà là "Äà n ghi ta của Lor-ca", Ä‘Ã n ghi ta là nhạc cụ truyá»n thống của Tây Ban Nha, Lor-ca là sảnh ku casino nghệ sÄ© thiên tà i của Tây Ban Nha, nhan Ä‘á» bà i giải trà đã hé mở hình tượng nghệ thuáºt trung tâm của bà i giải trà là Lor-ca quý khách gắn liá»n vá»›i hình tượng ấy biểu tÆ°Æ¡ng nghệ thuáºt mang tÃnh cách tân của Lor-ca, của đất nÆ°á»›c Tây Ban Nha: Ä‘Ã n ghi ta. Lor-ca là kubet nghệ sÄ© sáng tạo, Ä‘Ã n ghi ta là phÆ°Æ¡ng tiện để nhà cái ku11 nghệ sÄ© sáng tạo.
Lá»i Ä‘á» từ của bà i game "khi tôi chết hãy chôn tôi vá»›i cây Ä‘Ã n" là lá»i chăng chối cuối cùng trÆ°á»›c khi giã từ cuá»™c sống của Lor-ca, đồng thá»i cÅ©ng nói lên tâm nguyện của Lor-ca. Nếu cây Ä‘Ã n mang nghÄ©a biểu trÆ°ng cho xứ sở Tây Ban Nha, cho ná»n nghệ thuáºt Tây Ban Nha thì lá»i Ä‘á» từ đã thể hiện tình yêu, sá»± gắn bó của Lor-ca đối vá»›i đất nÆ°á»›c Tây Ban Nha, vá»›i ná»n nghệ thuáºt Tây Ban Nha. CÅ©ng có thể hiểu cây Ä‘Ã n là biểu trÆ°ng cho sá»± nghiệp sáng tạo nghệ thuáºt của Lor-ca, Ä‘iá»u nà y cho ta thấy Lor-ca sẵn sà ng dÅ©ng cảm lùi mình anh emo quá khứ để mở ra con Ä‘Æ°á»ng thênh thang cho thế hệ sau thá»a sức mà sáng tạo. Lor-ca coi sá»± nghiệp sáng tạo, những cống hiến của mình là ná»n móng chứ không phải bức tượng Ä‘Ã i, không phải ranh giá»›i để thế hệ sau có thể đứng trên ná»n móng đó được thá»a sức sáng tạo.
Bà i game được viết theo trÆ°á»ng phái trò chÆ¡i tÆ°Æ¡ng trÆ°ng siêu thá»±c nên khi Ä‘á»c thì Ä‘á»™c giả có thể thá»a sức tưởng tượng để hiểu những hình ảnh theo nhiá»u chiá»u khác nhau. Khổ trò chÆ¡i đầu bà i giải trà Thanh learn more Thảo tái hiện hình ảnh của Lor-ca trên ná»n nghệ thuáºt Tây Ban Nha. Hình ảnh "tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c" biểu trÆ°ng cho sá»± sống ngÆ°á»i chÆ¡i sá»± sáng tạo của Lor-ca vô cùng má»ng manh bạn rất dá»… vỡ, tan biến . "Tây Ban Nha áo choà ng Ä‘á» gắt" biểu trÆ°ng cho môi trÆ°á»ng chÃnh trị ở Tây Ban Nha bức bối, ngá»™t ngạt, phản Ä‘á»™ng. Trong hai câu game đầu tác giả đặt hình ảnh "tiếng Ä‘Ã n bá»t nÆ°á»›c" bên cạnh hình ảnh "áo choà ng Ä‘á» gắt" nhÆ° má»™t dụng ý cho thấy cuá»™c sống của Lor-ca Ä‘ang cá»±c kì bức bối, ông dÆ°á»ng nhÆ° Ä‘ang phải cố gồng mình lên để đối mặt vá»›i má»™t chế Ä‘á»™ xã há»™i phản Ä‘á»™ng, già nua, có thể nói cuá»™c sống của ông là đầy thách thức. Câu giải trà thứ ba ghi lại chuá»—i hợp âm của tiếng Ä‘Ã n ghi ta "li la li la li la", nó biểu trÆ°ng cho những sáng tạo của Lor-ca . NhÆ° váºy dù sống trong má»™t môi trÆ°á»ng xã há»™i ngá»™t ngạt nhÆ°ng nhà cái kubet nghệ sÄ© Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuáºt, vẫn say xÆ°a vá»›i những sáng tạo nghệ thuáºt của mình. "Äi lang thang vá» miá»n Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c", nhà cái kubet nghệ sÄ© Ä‘i nhÆ°ng chÆ°a xác định rõ được Ä‘Ãch đến, nhà cái ku11 nghệ sÄ© vừa Ä‘i vừa suy nghÄ© vừa tìm tòi. Äi vá» miá»n Ä‘Æ¡n Ä‘á»™c là đi vá» miá»n của tâm trạng, miá»n của cảm xúc. Äây là hà nh trình Ä‘i tìm cái tôi sáng tạo, Ä‘i tìm cái tôi của nhà cái ku11 nghệ sÄ©, tìm cảm hứng sáng tạo. Äồng hà nh cùng vá»›i kubet11 nghệ sÄ© là vầng trăng, là chú ngá»±a nhÆ°ng lại là vầng trăng "chếnh choáng", "yên ngá»±a má»i mòn". Vầng trăng thì xa vá»i, hÆ° ảo, ná»a say ná»a tỉnh, chú ngá»±a cÅ©ng má»i mòn, mệt má»i rã rá»i, má»™t hà nh trình vô cùng nhá»c nhằn bạn cô Ä‘Æ¡n, hà nh trình "Ä‘Æ¡n thÆ°Æ¡ng Ä‘á»™c mã". Lor-ca là má»™t ku nghệ sÄ© dám sống bạn cả dám chết vì nghệ thuáºt, dám cháy hết mình cho nghệ thuáºt. Mặc dù luôn luôn phải đối mặt vá»›i khó khăn khốc liệt nhÆ°ng khát vá»ng cách tân ná»n nghệ thuáºt già nua lúc nà o cÅ©ng bùng cháy mãnh liệt trong Lor-ca.
Hai khổ game tiếp theo, Thanh Thảo tái hiện cái chết của Lor-ca cÅ©ng vẫn qua những hình ảnh trò chÆ¡i mang tÃnh tượng trÆ°ng. "Tây ban Nha hát nghêu ngao", Tây Ban Nha ở đây chÃnh là Lor-ca, dÆ°á»ng nhÆ° tất cả những tinh hoa những vẻ đẹp của Tây Ban Nha đã há»™i tụ trong con ku11 Lor-ca. Lor-ca bây giá» không chỉ là con kubet cá nhân mà là má»™t biểu tÆ°Æ¡ng cho xứ sở Tây Ban Nha. Thanh Thảo đã thể hiện rất rõ tình cảm ngưỡng má»™, khâm phục, kÃnh trá»ng của mình dà nh cho thần tượng – Lor-ca. Hà nh Ä‘á»™ng "hát nghêu ngao" cho thấy má»™t tâm trạng phấn khÃch, vui vẻ, má»™t cuá»™c sống Ä‘ang diá»…n ra bình dị. "bá»—ng kinh hoà ng", tÃn hiệu báo hiệu tin dữ, việc xấu áºp đến. "áo choà ng bê bết Ä‘á»", Lor-ca đã bị bắn trá»ng thÆ°Æ¡ng. Sau hình ảnh "áo choà ng bê bết Ä‘á»", nghÄ©a là sau khi Lor-ca đã bị bắn trá»ng thÆ°Æ¡ng là má»™t loạt hình ảnh diá»…n tả sá»± biến đổi liên tục, liên hoà n của tiếng Ä‘Ã n: "tiếng ghi ta nâu", "tiếng ghi ta xanh", "tiếng ghi ta tròn bá»t nÆ°á»›c", "tiếng ghi ta ròng ròng máu chảy". Từ khi viên đạn xuyên thấu ngÆ°á»i chÆ¡io cÆ¡ thể Lor-ca, nó đã phá tan những Ä‘iá»u giản dị nhÆ°ng đáng quà nhÆ° là tình yêu, hi vá»ng, để rồi cuối cùng kết lại trong má»™t cái chết oan nghiệt khách hà ng thảm khốc. Thanh thảo đã có cách diá»…n đạt hình tượng hóa giúp chúng ta nhÆ° cảm nháºn được quá trình áºp đến của cái chết quý khách qua đó cÅ©ng ta cÅ©ng cảm nháºn được sá»± Ä‘au Ä‘á»›n, xót xa của Thanh Thảo trÆ°á»›c sá»± ra Ä‘i của thần tÆ°Æ¡ng trong lòng mình.
Khổ game tiếp theo chÃnh là tiếng nói tri âm đồng vá»ng của Thanh Thảo vá»›i Lor-ca. Hai câu giải trà đầu của khổ trò chÆ¡i mang hình thức đối thoại "không ai chôn cất tiếng Ä‘Ã n – tiếng Ä‘Ã n nhÆ° cá» má»c hoang", đó là lá»i đối của Thanh Thảo lại lá»i chăng chối của Lor-ca là lá»i Ä‘á» từ của bà i game "khi tôi chết hãy chôn tôi vá»›i cây Ä‘Ã n". Lor-ca nhắn nhủ rằng hãy Ä‘Æ°a tôi quý khácho quá khứ, hãy để tôi là m ná»n móng để cho thế hệ sau xây lên lâu Ä‘Ã i nghệ thuáºt vÄ© đại hÆ¡n nhÆ°ng thá»±c tế thì "không ai chôn cất tiếng Ä‘Ã n" nghÄ©a là không ai thấu hiểu bạn thá»±c hiện được tâm nguyện chân chÃnh mà Lor-ca đã gá»i gắm. Tiếng Ä‘Ã n được và nhÆ° cá» má»c hoang, ná»n nghệ thuáºt của Tây Ban Nha Ä‘ang phát triển nhÆ°ng không theo má»™t Ä‘Æ°á»ng lối thống nhất, nó phát triển tùy theo sở thÃch ngÆ°á»i chÆ¡i cảm hứng của sảnh kucasino sáng tạo. Thanh Thảo anh em Lor-ca là hai sảnh ku casino nghệ sÄ© cách xa nhau vá» thế hệ, khác xa nhau vá» ná» văn hóa nhÆ°ng ở há» vẫn có những tiếng nói tri âm đồng vá»ng, phải chăng đó là sá»± gặp gỡ của sảnh ku casino nghệ sÄ© có cùng quan Ä‘iểm sáng tác, có chung nguồn cảm hứng sáng tạo. hai câu giải trà cuối Ä‘oạn game đã thể hiện cảm xúc mãnh liệt của Thanh Thảo trong má»™t hình ảnh được khúc xạ nhiá»u chiá»u không gian "giá»t nÆ°á»›c mắt vầng trăng – long lanh trong đáy giếng", Phải chăng hình ảnh nà y xuất phát từ má»™t sá»± việc sau khi giết chết Lor-ca, để giấu giếm tôi ác, để phi tang, bá»n giết Lor-ca đã vứt thi thể ông xuống giếng. Phải chăng đó là hình ảnh biểu thị cho má»™t ná»—i Ä‘au không thể nguôi ngoai?
Hai khổ giải trà cuối bà i giải trà Thanh Thảo táºp trung diá»…n tả sá»± giã từ của Lor-ca, Lor-ca đã chết nhÆ°ng đối vá»›i Thanh Thảo Lor-ca có thá»±c sá»± đã vÄ©nh viá»…n ra Ä‘i? Thanh Thảo nhắc tá»›i "Ä‘Æ°á»ng chỉ tay đã đứt" là nhắc tá»›i cái chết, nhắc tá»›i sá»± hữu hạn của Ä‘á»i ku casino, nhắc tá»›i "dòng sông rá»™ng vô cùng" chỉ sá»± vô hạn của cuá»™c Ä‘á»i chung, dòng sông cuá»™c Ä‘á»i. Äó là má»™t quy luât nghiêt ngã mà má»—i nhà cái kubet Ä‘á»u phải trải qua anh em Lor-ca cÅ©ng không thể tránh khá»i. Chỉ có Ä‘iá»u trong cảm nháºn của Thanh Thảo, đây là cuá»™c giã từ chủ Ä‘á»™ng khách hà ng thanh thản. cá Ä‘á»™ chủ Ä‘á»™ng bÆ¡i sang bên kia dòng sông cuá»™c Ä‘á»i trên chiếc ghi ta đã ngả mà u bạc. cá cược chủ Ä‘á»™ng để lại tÃn ngưỡng, tình yêu "cá cược ném lá bùa cô gái Di-gan – khách hà ngo xoáy nÆ°á»›c – cá cược ném trái tim mình – anh emo lặng yên bất chợt". Lor-ca không chết trong cảm nháºn của Thanh Thảo, Lor-ca vẫn sống, sống ở phÃa bên kia của dòng sông cuá»™c Ä‘á»i. thanh Thảo đã bất tá» hóa hình tượg nhân váºt Lor-ca. Vá»›i Thanh Thảo, Lor-ca vẫn sống bằng những sáng tạo, bằng những cống hiến cho ná»n nghệ thuáºt Tây Ban Nha quý khách ná»n nghệ thuáºt thế giá»›i. Câu giải trà cuối bà i ghi lại hợp âm tiếng Ä‘Ã n ghi ta "li la li la li la . . ." bạn nó tiếp tục biểu trÆ°ng cho những sáng tạo của Lor-ca. NhÆ° váºy trong cảm nháºn của Thanh Thảo ở phÃa bên kia dòng sông cuá»™c Ä‘á»i Lor-ca vẫn không ngừng sáng tạo nghệ thuáºt. Hay nói cách khác Lor-ca quý khách những sáng tạo của ông vẫn còn mãi trong tâm tưởng của tác giả Thanh Thảo quý khách của má»i nhà cái ku. Hai câu game đặc biệt đã mang lại tÃnh nhạc cho bà i game, hÆ¡n nữa câu game cuối bà i nhÆ° má»™t giai Ä‘iệu ngân vang tạo nên dÆ° âm trong lòng kucasino Ä‘á»c.
Bằng việc sá» dụng hình ảnh game có tÃnh tượng trÆ°ng cao, Thanh Thảo đã xây dá»±ng thà nh công hình tượng Lor-ca từ sá»± sống tá»›i cái chết, đồng thá»i thể hiện những tình cảm của mình dà nh cho thần tượng. Từ đó giúp nhà cái ku Ä‘á»c cảm nháºn được Lor-ca là má»™t nhà cái kubet chiến sÄ©, ku nghệ sÄ© đấu tranh không ngừng nghỉ cho những khát vá»ng chân chÃnh quý khách cao cả: cách tân ná»n nghệ thuáºt già nua, đấu tranh chống lại chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tà i thân phát xÃt đã quá phản Ä‘á»™ng.
Bên cạnh việc sá» dụng hình ảnh giải trà mang tÃnh tượng trÆ°ng Thanh Thảo còn tổ chức bà i game, phân câu theo má»™t tráºt tá»± khác thÆ°á»ng.Bà i game có hình thức âm thanh, nhÆ°ng câu game không vần, không dấu chấm, không dấu phẩy, không viết hoa đầu dòng.
Bà i game thà nh công trong việc sá» dụng thủ pháp nghệ thuáºt của trÆ°á»ng phái giải trà tượng trÆ°ng siêu thá»±c . Tác phẩm cÅ©ng là má»™t minh chứng cho việc luôn luôn tìm hÆ°á»›ng để cách tân game Việt của ông. Hình tượng nghệ sÄ© Lor-ca mang tầm vóc vÄ© đại sẽ sống mãi trong lòng Ä‘á»™c giả bao thế hệ.